CU Talk over de wooncrisis in Utrecht
Hoe ziet de wooncrisis eruit, wat gebeurt er al en wat is er nog meer aan te doen? Tijdens de CU Talk kregen de deelnemers antwoorden op deze vragen. Ook was er volop ruimte om vragen te stellen en zo mee te denken. Nadine Boers volgde de avond en schreef op wat haar opviel.
Het was een warme, zomerse avond, waarop in de Kerk aan het Lint én online de vierde CU Talk plaatsvond. Bastiaan Staffhorst (manager Strategie en Advies bij de Utrechtse woningcorporatie Mitros), Jan Wijmenga (raadslid CU Utrecht) en Anton Poelarends (stadsgeograaf en adviseur bij Berenschot) gingen met elkaar in gesprek.
Trek uit de stad
Concreet houdt de wooncrisis in dat er in Utrecht bijna geen woning te vinden is voor minder dan €1000,- huur of hypotheeklast per maand, schetst Anton. Er is een grotere vraag dan aanbod door onder meer bevolkingsgroei. Dat leidt tot hogere prijzen. Mensen met veelal lage en middeninkomens trekken de stad uit en dat heeft grote maatschappelijke gevolgen. Oorzaken zijn bijvoorbeeld de bouwstop na de eerdere crisis. Bouwen is in Nederland een complex en traag proces met veel regels en partijen die mogen meedenken. Een ander belangrijk aspect is dat het Utrecht aan bouwlocaties ontbreekt.
Hoge prijzen door landelijk beleid
Mogelijke oorzaken van de hoge prijzen wijten Jan en Bastiaan allereerst aan ingrepen vanuit de overheid. Veel stimuleringsmaatregelen zoals de starterslening en de ‘jubelton’ zijn fijn voor mensen met een goed inkomen of bezit. Mensen met weinig inkomen profiteren er echter weinig van. De lage rente is ook een belangrijke factor, maar weinig beïnvloedbaar vanuit gemeenteniveau. Landelijk moeten dingen anders geregeld worden, vindt Jan, bijvoorbeeld door een nieuw belastingsysteem, of door eigen bewoningplicht, oppert Bastiaan.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Oplossingen: tijdelijke woningen en overprogrammeren
Ten tweede noemt Bastiaan dat hij meer zou willen investeren in tijdelijke woningen, zoals Place2BU, waarin 10-15 jaar gewoond kan worden. Vooral pleit hij voor ‘overprogrammeren’ om de traagheid van het bouwproces te dekken. Dat betekent: veel meer projecten en woningen plannen dan je nodig hebt. Gaandeweg het proces valt namelijk vaak een flink deel af.
Vanuit de kijkers wordt er meegedacht door vragen. Bijvoorbeeld: zou het delen van huishoudens kunnen helpen? Jan geeft aan dat er strenge regels zijn voor het delen van woningen vanwege o.a. omwonenden. Maar het zou zeker kunnen helpen om de ‘vergunningsplicht’ en leefbaarheidstoets die er nu is bij 3 personen die samenwonen pas in te laten gaan bij 4 of 5 personen. Ook wordt gevraagd of meer ‘woontorens’ zou helpen? Die gaan er komen, zegt Jan, bijvoorbeeld achter station Leidsche Rijn.
Ruimte voor coöperaties
Een andere optie is volgens Jan dat mensen meer ruimte krijgen voor eigen initiatieven. Zo is er de nieuwe ontwikkeling dat een groep mensen een coöperatie vormt die een huis koopt en ruimtes verhuurt, waarbij vaak ook plaats is voor sociale projecten. ChristenUnie Utrecht en GroenLinks doen via een actieplan een uitgewerkt voorstel aan de raad.
Al met al komt er een heel palet aan factoren langs. Anton onderstreept het belang van prioriteren: “We kunnen niet alles.” Dit wordt nog eens zichtbaar in de kwestie Rijnenburg. Buiten de stad bouwen zou het woningtekort oplossen, maar meteen een mobiliteitsprobleem creëren. Bastiaan benadrukt dat de gemeente sneller moet werken aan de plannen.
De avond wordt afgesloten met een levendig gedicht van dichteres Marijke Kok.
U kunt CU Talk #4 hier terugkijken:
