Gezond onderweg

Utrecht vormt het hart van Nederland. Dat maakt Utrecht een druk knooppunt met mensen die naar of door de stad komen om te werken, te wonen of te ontmoeten. Om de groeiende stad aantrekkelijk en leefbaar te houden, zijn goede wegen, wandelpaden, fietspaden en ov-verbindingen van groot belang. Mobiliteit brengt mensen bij elkaar. Mobiliteit stelt mensen in staat om mee te kunnen doen. Utrecht is sinds jaar en dag een fietsstad; bijna alle plekken zijn per fiets goed bereikbaar. Dat is mooi, want fietsen is zowel gezond voor de fietser als gezond voor de stad. Gedurende de lockdowns is daarnaast het wandelen in en rondom de stad aantrekkelijk geworden. Zowel het centrum met haar singels en grachten als de natuurlijke buitenomgeving vormen een plezierig toneel om te ontspannen en elkaar te treffen. Als het aan de ChristenUnie ligt, is Utrecht in 2030 naast fietsstad, ook de wandelstad van Nederland.

Met de ambitie om Utrecht een groene en schone gemeente te maken en te houden, moet de gemeente de ‘actieve weggebruiker’ zoals de wandelaar en fietser, faciliteren en het gebruik van een auto ontmoedigen. Een auto neemt meer ruimte in beslag, is minder wendbaar en draagt niet bij aan schone lucht en de verkeersveiligheid. De actieve weggebruiker krijgt prioriteit en de auto is te gast op steeds meer plekken in de stad. We investeren de komende jaren in verbetering van het openbaar vervoer. Het openbaar vervoer heeft een schaalsprong nodig die vergelijkbaar is met de schaalsprong die andere grote steden in de Randstad hebben gemaakt.

Welke concrete maatregelen moet de gemeente nemen?

Voetganger

• We zorgen dat barrières voor voetgangers, om te beginnen voor mensen met een visuele beperking, verdwijnen, te beginnen bij basisscholen, winkelcentra, zorgvoorzieningen en andere belangrijke ontmoetingsplekken. Verhoogde trottoirs zijn op elke hoek voorzien van op- en afritbanden voor rolstoelen, rollators en kinderwagens.
• Bij de aanleg van nieuwe trams, (water)wegen of spoor is aandacht voor oversteekbaarheid, onder meer door bruggen en tunnels.
• Om volledig en optimaal gebruik te maken van voetpaden worden obstakels weggehaald en overhangend groen of heggen teruggebracht tot de erfgrens.
• We passen looproutes van en naar openbare voorzieningen aan naar de behoeften van ouderen en mindervalide mensen, zodat zij geregeld kunnen rusten of elkaar kunnen ontmoeten.
• We breiden looproutes naar en in de binnenstad uit en verbeteren bestaande wandelroutes. Zo wordt wandelen een goed alternatief voor de fiets en houden we de binnenstad bereikbaar. Als keuzes gemaakt moeten worden ten aanzien van beschikbare ruimte, gaat wat de ChristenUnie betreft uitbreiding van de looproutes ten koste van ruimte voor de auto.
• Op plekken waar de voetganger de dominante weggebruiker is, zoals in de binnenstad, ontwerpen we straten vanuit de voetganger. Buiten de binnenstad focussen we op mooie en toegankelijke wandelroutes.
• Bestaande barrières voor voetgangers, zoals de recent aangelegde Uithoflijn, worden geslecht door middel van (veilige) oversteekplekken.
• We faciliteren inwoners die hun straat één maand willen omdopen tot leefstraat. In deze maand is de straat autovrij en is er ruimte voor ontspanning, sport en spel.

Fiets

• Er komen centrale fietsenbanken waar een fiets tegen een kleine vergoeding of gratis te verkrijgen is voor mensen met een kleine beurs.
• Wegen waar de fietser de hoofdgebruiker is, worden ingericht volgens de logica van de fietser (die zich aan de verkeersregels houdt).
• We maken het knooppunt rondom TivoliVredenburg nog verkeersveiliger en verkennen alternatieve routes om extreme drukte op dit knooppunt te vermijden.
• We zorgen dat provinciale snelfietsroutes aansluiten op de Singelroute, ook als het gaat om doorfietskwaliteit. We ontwikkelen nieuwe fietsverbindingen tussen Utrecht Science Park en Zeist-West en ten zuiden van knooppunt Oudenrijn om de A2 te kruisen.
• Overbodige verkeerslichten worden verwijderd. Rotondes en voorrangskruispunten zijn vlotter voor fietsers en veiliger dan verkeerslichten. We kiezen alleen voor verkeerslichten op heel drukke kruispunten.
• We onderzoeken of een logische scheiding van functies op het Domplein mogelijk is, waarbij voor toeristen duidelijk is dat ze niet op de rijbaan moeten stilstaan en voor fietsers duidelijk is dat het grootste deel van het plein een verblijfsfunctie heeft.
• Op plekken in de openbare ruimte waar sprake is van functiemenging voor gebruikers, maken we duidelijk wat wel of niet kan. Op de Neude moet bijvoorbeeld duidelijker zichtbaar zijn dat fietsen niet gestald moeten worden op de blindengeleidestrook.
• We realiseren een fietsverbinding over de Vecht bij de Zwanenvechtlaan, omdat dit winst oplevert voor fietsers en voetgangers.
• Schuine stoepranden, overrijdbare bermen en vlakliggende putdeksels worden de standaard.
• We verbreden fietspaden op drukke plekken zodat fietsers extra ruimte krijgen.
• We weren brandstof-aangedreven brom- en snorfietsen van alle fietspaden en laten deze voertuigen vallen onder de regels van de milieuzone.
• Het aantal stallingen breiden we uit, zodat fietsen veilig kunnen worden gestald. We zorgen voor voldoende stallingsruimte bij alle typen voorzieningen (winkels, scholen, horeca, treinstations, sportterreinen en parken).

Deelmobiliteit

• We zetten prominenter in op deelmobiliteit. In dat kader breiden we de punten met deelfietsen uit. Ook het overgaan op deelauto’s bespaart veel ruimte en helpt de verduurzaming van mobiliteit.
• We richten deelmobiliteit dusdanig in dat deze vorm van vervoer voor iedereen toegankelijk en betaalbaar is. Alleen dan is deelmobiliteit een volwaardig alternatief.
• Voor U-pashouders verstrekken we een budget waarmee gebruik kan worden gemaakt van deelmobiliteit.
• Bij nieuwe binnenstedelijke ontwikkelingen bieden we voldoende deelmobiliteit aan, zodat nieuwe inwoners vanaf het begin gebruik kunnen maken van alternatieven voor de auto.
• We ondersteunen initiatiefnemers van coöperatieve deelautoprojecten en zorgen dat alle deelautoaanbieders hun auto’s aanbieden op Mobility as a Service-platforms.
• Als overheid nemen we een voortrekkersrol in Mobility as a Service. Alleen op deze manier kunnen deze platforms bijdragen aan onze maatschappelijke doelen.
• We moedigen bedrijven aan om te kiezen voor deelauto’s, fietsen en ov als alternatief voor de leaseauto of privéauto. In Utrecht zijn alleen werkgevers met een duurzaam mobiliteitsbeleid welkom.
• We reserveren voldoende parkeerplekken voor autodeelprojecten.
• Parkeervergunningen voor deelauto’s maken we goedkoper dan bewonersvergunningen.
• Bij het aanvragen van een rijbewijs en een parkeervergunning promoten we het gebruik van een deelauto.
• Alle nieuwe deelauto’s van commerciële deelautoaanbieders in Utrecht zijn vanaf 2024 elektrisch.

Openbaar vervoer

• We steunen de ontwikkelingen voor een lightrailverbinding aan de zuidkant van de stad en een lightrailverbinding tussen Utrecht Science Park, Zeist en Amersfoort.
• We werken de komende jaren verder aan de doelen die gesteld zijn in U Ned.
• We verbeteren de bereikbaarheid van het Utrecht Science Park door de frequentie van de Uithoflijn te verhogen.
• We onderzoeken (ondergrondse) alternatieven voor de vele bussen op de binnenstadsas.
• Van ov-knooppunten maken we interessante plekken voor een aantrekkelijke stad door de bereikbaarheid van deze knooppunten te voet en met de fiets te verbeteren.
• Utrecht Koningsweg ontwikkelen we als nieuw multimodaal ov-knooppunt met een intercity-status.
• Als het om hoogwaardig openbaar vervoer gaat, verkiezen we tramlijnen boven buslijnen.
• We stimuleren het reizen in een keten door deelfietsen en fietsparkeerplekken bij het ov aan te bieden.
• Het openbaar vervoer in Utrecht maken we fysiek en mentaal toegankelijk en eenvoudig te begrijpen.

Veilig, groen en emissieloos

• In Utrecht werkt de gemeente toe naar een maximumsnelheid van dertig kilometer per uur binnen de bebouwde kom. Alleen op wegen met een duidelijke stroomfunctie geldt de maximale snelheid van vijftig kilometer per uur.
• Op plekken die heringericht worden, kijken we welke mogelijkheden er zijn de maximale snelheid omlaag te brengen naar dertig of vijftien kilometer per uur.
• Waar het op korte termijn niet mogelijk is om de weginrichting aan te passen aan de lagere maximumsnelheid, kiezen we voor tijdelijke snelheidsbeperkende maatregelen en verbeteren we de oversteekbaarheid.
• Vanuit Utrecht oefenen we druk uit op de Rijksoverheid om de snelheid op de ring rond de stad te verlagen; tachtig kilometer per uur is beter voor de doorstroming, het geluid en de gezondheid.
• Het vervangen van actieve mobiliteit (wandelen en fietsen) door inactieve (e-scooters, e-steps) wordt tegengegaan. We geven beperkt vergunningen uit voor aanbieders van inactieve vormen van mobiliteit.
• We continueren het beleid om de Oudegracht en het Janskerkhof autovrij te maken en maken hier de komende raadsperiode serieus geld voor vrij. In het kader van vergroening worden de vrijgekomen parkeerplaatsen zoveel als mogelijk ‘ontsteend’ en omgetoverd tot groene spots, zodat bewoners snel resultaat zien in de kwaliteit van hun leefomgeving.
• We stimuleren parkeren op afstand, onder andere door parkeervoorzieningen aan te sluiten op het openbaar vervoer en deelfietsen beschikbaar te maken op de parkeervoorzieningen buiten de stad.
• We experimenteren verder met het gebruik van slimme laadpalen en accu’s van elektrische auto’s voor elektriciteit in huis (terugladen). De kennis die we hiermee opdoen gaan we toepassen.
• Vanaf 2025 wordt het stadscentrum bevoorraad door zero-emissievoertuigen en zijn alle vuilniswagens en al het openbaar vervoer in de gemeente uitstootvrij.
• We zetten verder in op logistieke hubs buiten de stad waarvandaan met emissieloze voertuigen en vaartuigen de stad, eventueel via het water, wordt bevoorraad.
• Binnen de ring is de parkeerdruk op veel plekken zo hoog dat regulering noodzakelijk is.